De invloed van de tijd waarin ik opgroeide op mijn keuzes en wereldbeeld - Comenius
Stel je een jeugd voor zonder TikTok, groepsapps of Google. Een tijd waarin je belde vanuit een telefooncel op straat en het nieuws via handgeschreven brieven kwam Waarin je je verjaardagsfoto’s pas dagen later zag, omdat het fotorolletje eerst naar de winkel moest om afgedrukt te worden Maar opgroeien in een andere tijd ging over meer dan zwart-wittelevisie of cassettebandjes. Het betekende ook andere dromen, andere angsten – en keuzes die je leven vormden.
De afgelopen weken gingen leerlingen van het Comenius College in gesprek met senioren over de invloed van de tijd waarin zij opgroeiden Hoe heeft de manier waarop ze zijn opgegroeid hen gevormd tot wie ze nu zijn? En wat hadden zij van nu – misschien toen al graag gehad of willen weten?
Deze gesprekken vormden het eerste deel van MDT Cultuur & Kunst. Dit programma daagt jongeren uit om meer te leren van anderen dan ze verwachten Hiervoor gingen de studenten in gesprek met ouderen, die we 'vertellers' noemen, om verborgen kennis en verhalen te ontdekken
In dit magazine vind je de verhalen die de leerlingen op het spoor zijn gekomen en de beelden die ze daarbij gemaakt hebben tijdens de fotografieworkshop. De verhalen zijn geschreven door de jongeren tijdens de schrijfworkshop en soms (naderhand) nog aangevuld door de vertellers
Er staat nog meer te gebeuren In het tweede deel van het programma maken de jongeren korte films op basis van de gevonden verhalen. We zijn nu al benieuwd naar het eindresultaat en zien uit naar de eindpresentatie, waar ook weer alle vertellers voor worden uitgenodigd.
Maar voordat het zover is Tijdskader!
Irma Camijn- van Kuler
Opgroeien in een moderne familie in een ouderwetse tijd.
Irma Camijn-van Kuler (73) werd geboren in Hilversum Ze heeft bijna een halve eeuw doorgebracht als docente Engels in Capelle aan den IJssel Momenteel houdt ze zich bezig met vrijwilligerswerk bij een historische vereniging als voorzitter. Ondanks dat ze 3,5 jaar geleden weduwe is geworden, staat ze nog steeds positief in het leven, wat te zien is aan haar vrolijke uitstraling en waardes ‘Waardeer jezelf, houd van jezelf, je wordt een beter mens op het moment dat je jezelf waardeert.’
Kind na de oorlog
Irma werd geboren in 1952
Haar moeder was 16 jaar oud toen de Tweede Wereldoorlog begon en heeft daardoor altijd in angst geleefd voor een derde wereldoorlog, wat goed te merken was volgens Irma Elke keer als de familie Camijn iets hoorde over oorlog of spanningen in de politiek, ging Irma’s moeder naar de winkel om inkopen te doen.
De moeder van Irma kocht allerlei dingen die zij aan het einde van de oorlog in de hongersnood niet had Een voorbeeld hiervan is zonnebloemolie Ondertussen waren er nog steeds zware gendernormen in Nederland. Dit was ook bij Irma thuis te merken Haar vader vond afwassen een vrouwentaak en de auto wassen een mannentaak Irma heeft deze gendernormen aan de kaak gesteld.
Elke keer als zij de auto moest wassen, wees ze haar vader erop dat de auto wassen een mannentaak was Dit maakte dat de gendernormen minder serieus werden genomen en uiteindelijk realiseerde haar vader dat die gendernormen onzin zijn Dit was ongebruikelijk na de oorlog, omdat veel vrouwen ontslag namen zodra ze trouwden om thuis voor de kinderen te zorgen.
Altijd al een frik
Van kinds af aan heeft ze vanuit huis meegekregen dat educatie belangrijk is en kon daarmee later financieel onafhankelijk worden Irma’s passie lag bij geschiedenis en ze was gedreven om het onderwijs in te gaan als geschiedenisdocent.
Mijn man zegt dat ik geboren ben als frik’ (Een frik is een negatieve stereotypering voor een docent)
Helaas waren er door de Mammoetwet weinig mogelijkheden voor haar om deze droom te verwezenlijken. Uiteindelijk heeft ze Engels gestudeerd, waar ze erachter kwam dat er een sterke connectie is tussen geschiedenis en Engelse taal. In de jaren 70 was het genormaliseerd om ontslag te krijgen als getrouwde vrouw Maar Irma bleef doorwerken tot haar pensioen in 2014 Hierdoor bleef ze haar hele huwelijk financieel onafhankelijk van haar man. Tot op de dag van vandaag is ze nog steeds een hardwerkende vrouw die deelneemt aan vrijwilligerswerk
Nog een boodschap
We vroegen haar of ze nog iets wilde meegeven Ze benadrukte het belang van het maken van mooie herinneringen met vrienden en familie tijdens je jeugd.
Tegenwoordig draait het vaak om online vrienden en likes, maar zodra je je telefoon weglegt, realiseer je je dat je eigenlijk niks hebt’
Tot slot vroegen we haar naar haar plannen voor de toekomst. Lachend vertelde ze dat ze vooral wil blijven doen wat ze nu doet. En als dat niet meer lukt? ‘Dan word ik gewoon een mopperende oude zak,’ grapte ze
Door: Jasmijn, Bibi, Michelle, Anke & Nica
Rinus Huibrechtse
75 jaar jong en nog steeds in de spits
Rinus Huibrechtse, een man die positief in het leven staat Rinus is in 1949 geboren op GoereeOverflakkee, nu is hij 75 zomers jong en zit nog altijd vol in het leven Nog altijd sportief, actief en vol energie, vult hij zijn dagen met voetbal, leest graag boeken en past met plezier op zijn vier kleinkinderen Samen met zijn vrouw heeft hij heel Europa doorgereisd met zijn caravan, altijd op zoek naar nieuwe plekken om herinneringen te maken.
Bij Rinus is ouder worden synoniem aan doorgaan, ontdekken en door voetballen
Niet alleen toen vond hij het leuk, maar nu nog steeds: ‘The Beatles zijn tijdloos’ Hij besloot om de studie economie te gaan volgen op de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het omschakelen van een internaat naar een bruisende stad was iets om aan te wennen, wat na een tijdje zeker gelukt was Uiteindelijk vond Rinus de drukke stad toch wel geweldig Na zijn
Rinus is nog steeds erg actief, zijn pensioen houdt hem niet tegen!
Elke maandag en vrijdagochtend trapt hij met een aantal oude mannen een balletje en achteraf drinken ze gezellig een kopje thee bij voetbalclub XerxesDZB, alwaar ze ook alle wereldproblemen oplossen!
Op vrijdag is hij met een clubje van 6 man nog aan het klussen bij XerxesDZB; eind van de middag drinken ze dan nog een biertje met elkaar Het behouden van bepaalde vriendschappen is voor hem erg belangrijk: ‘Zo vergeet je namelijk niet op wie je kan bouwen in moeilijke tijden’ Ook past hij vaak op zijn vier kleinkinderen, waar hij erg van geniet, maar soms is hij ook blij om aan het eind van de middag weer naar huis te gaan. Hij is dus vaak buiten de deur te vinden.
Hij heeft dit jaar ook een mijlpaal behaald: hij en zijn vrouw zijn dit jaar 50 jaar getrouwd
Rinus is het bewijs dat leeftijd slechts een getal is Met zijn sportieve mentaliteit, scherpe blik en een warm hart voor zijn familie laat hij zien dat het leven na je pensioen allesbehalve saai hoeft te zijn. Het is juist een nieuw vertrekpunt. Het is maar hoe je het plaatje zelf inkleurt, en Rinus kleurt soms nog wel eens buiten de lijntjes
Door: Irisha, Noah, Jordan, Jasper & Safwane
Hans Verschoor
‘Heb geduld in deze wereld.’
Hans Verschoor is 78 jaar oud, geboren in Kralingen, maar hij is opgegroeid in Crooswijk Hij woont nu in Ommoord en hij is in totaal 16 keer verhuisd Hij werkte met plezier als gemeenteambtenaar in Rotterdam. Hij is opgegroeid in een strenge omgeving, maar luisterde niet altijd naar zijn ouders: ‘Ik deed wat ik zelf wilde’
Vroeger waren veel dingen strenger volgens hem. In de tijd dat hij opgroeide, werd er nooit gesproken over de oorlog. Ze werden er op school een beetje over geïnformeerd, maar voor de rest werd er thuis nooit over gesproken Van zijn vader moest hij vaak pakken dragen naar het werk.
Hij was opgevoed in een christelijk huishouden; hij moest voor het eten en voor het slapen bidden, maar zelf is hij niet meer zo gelovig Hij wilde naar een voetbalvereniging, maar hij werd niet gekozen omdat hij een ander geloof had dan zijn vrienden. Hij vond dat niet eerlijk, maar hij kon er niet veel aan doen
Verder speelt hij nog wel twee keer per week voetbal met leeftijdsgenoten, al is hij momenteel geblesseerd Hij is getrouwd met een Joodse vrouw Hij leerde haar kennen toen hij 17 jaar was, via een goede vriend van hem. Zijn vrouw was op dat moment de vriendin van zijn vriend Uiteindelijk heeft hij zijn vrouw, kinderen en kleinkinderen te danken aan zijn vriend Sven, want door hem heeft hij zijn vrouw leren kennen. Jammer genoeg praat Sven niet meer met Hans.
Hans heeft vijf kleinkinderen met zijn vrouw, met wie hij vaak tijd spendeert Hij heeft nu ook een achterkleinkind waarop hij samen met zijn vrouw twee dagen in de week past.
Door de tijd merkte hij ook dat er veel verandering is gekomen in mensen Dingen die vroeger streng waren of als ‘anders’ werden gezien, worden nu als normaal beschouwd. Mensen waren in de jaren 70 veel losser en vrijer. De jeugd van nu is veel preutser en stijver, vindt Hans Verschoor
Kortom, we hebben veel meegekregen van de ervaringen van meneer Verschoor Hij heeft een heel ander tijdperk meegemaakt dan de jeugd van nu, wat veel invloed heeft gehad op zijn keuzes en wereldbeeld. Hij heeft vaak herhaald dat geduld een belangrijke eigenschap is die je ver zal brengen, en dat alles wat in je leven gebeurt toeval is
We zijn blij dat de verteller tevreden was met dit interview en dat hij het vaker wil doen En we zijn dankbaar voor het advies dat we hebben meegekregen uit dit interview
Door: Neel, Sophia, Aritesa, Kamilla & Sannidhi
‘Erg goed om te zien hoe andere mensen de wereld zien.’
‘Ik vond het spannend, maar uiteindelijk wel leuk.’
‘Ik vond het een leuke ervaring.’
Lenie de Weerd
Ondanks grote tegenslagen blijft Lenie de Weerd positief.
Lenie de Weer (73 jaar) staat, ondanks haar eerdere zenuwontsteking, erg positief in het leven Elke dag wordt ze wakker, denkend aan dat ze gezond is en dat haar hond nog leeft.
Lenie woont nu op een kamer samen met haar partner, die haar erg blij maakt, maar ze heeft ook op veel andere mooie plekken gewoond Lenie is een gezelligheidsmens; ze houdt van haar hond en baronie-activiteiten zoals kaarten. Lenie woonde vroeger met haar vader, moeder, zus en broer Ze is gereformeerd opgevoed, maar is niet even zeker meer over haar geloof
Haar opvoeding vond ze fijn.
Vroeger wist Lenie niet zeker wat ze wilde worden; uiteindelijk is ze bij een transportbedrijf en in de graveerindustrie gaan werken
Dit vond ze heel leuk om te doen
Toen ze een zenuwontsteking kreeg, werd ze arbeidsongeschikt.
Dit was een grote tegenslag voor haar, waardoor ze veel dingen in het leven niet meer kon doen, zoals het krijgen van kinderen Lenie is uiteindelijk wel gerevalideerd; ze kon vanaf toen het dagelijks leven weer oppakken. Lenie is door haar ex-man mishandeld. Dit is een tijd terug gebeurd, maar het heeft nog steeds een teken in haar leven
Ze denkt er nog aan, maar met haar nieuwe partner is ze erg gelukkig en kan ze haar ex voor een groot deel vergeten.
Lenie zou niet terug hoeven naar het leven van vroeger Ze voelt zich nu op haar gemak en vindt het leven nu fijner aanvoelen.
Maar vroeger was het leven wel een stuk rustiger en gebeurde alles op kleinere schaal Volgens Lenie wordt er meer vrijheid ontnomen dan vroeger Lenie gaat niet meer naar rustige en donkere plekken buiten, omdat ze bang is dat haar iets overkomt.
‘Vroeger kon je de voordeur openlaten’ Lenie heeft een belangrijke boodschap: ‘Mensen moeten elkaar respecteren en normaal doen’ Haar hond Marley en partner maken Lenie erg gelukkig, ondanks haar vervelende vorige relatie, die veel impact op haar heeft gehad Lenie vond het erg leuk om geïnterviewd te worden door ons en is erg benieuwd naar het eindresultaat van dit verslag
Lenie heeft nog een belangrijke
boodschap naar onze generatie:
‘Wees eerlijk tegen jezelf’ en ‘Wees verdraagzaam’
Lenie heeft nog een belangrijke boodschap naar onze generatie:
‘Wees eerlijk tegen jezelf’ en ‘Wees verdraagzaam’
Door: Roos, Anne, Daan & Nassim
Jerry van Doesburg
‘Ontdek de wereld zelf.’
De steunpilaar van het Comenius College, lang seizoenkaarthouder van Sparta Rotterdam en de frikandellenverslinder
Kort samengevat: Jerry van Doesburg. De 49-jarige conrector zorgt al 24 jaar ervoor dat docenten en leerlingen met een lach op hun gezicht naar school kunnen gaan
Als echte sportvader zien we ‘De Jerrycan’ elke zaterdag langs het veld in Hellevoetsluis om zijn 9-jarige zoontje aan te moedigen. Ook al is hij al jaren bezig hier op het Comenius College, verliepen zijn eigen schooljaren niet zo mooi als hij had gehoopt Spijbelen, roken, blijven zitten Hoe heeft deze ‘brugger’ het omgetoverd tot zoiets moois? Jerry zegt ’t zelf: ‘Je moet op je bek gaan, dan ontwikkel je pas als persoon’
Als klein kind op de basisschool had Jerry weinig zorgen Maar op de middelbare school ging het anders. Hij begon zijn loopbaan op het vwo, maar al gauw ging dit frontaal verkeerd
Op de basisschool had Jerry weinig geleerd op het gebied van plannen en huiswerk maken De stap van basis naar middelbaar onderwijs was dus een beetje te groot Al snel gingen zijn cijfers naar beneden, spijbelde hij en begon hij met roken. Hij bleef zijn eerste jaar zitten Dat vonden zijn ouders niet erg Echter, hij bleef ook in de tweede klas zitten; dat zagen zijn ouders niet aankomen Tijdens een talenreis naar New York, Amerika, kwamen zijn ouders erachter.
Zijn vader vond dat hij naar een andere, veel kleinere school moest Hij kwam op een kleine mavoschool in Brielle terecht
Vanaf dat moment verliep alles een beetje soepeler. Door de overstap kwam Jerry weer in contact met zijn jeugdvrienden die hij had gemaakt vóór zijn middelbareschooltijd
Ook de manier van lesgeven was een wereld van verschil voor Jerry De docenten zaten veel meer op zijn lip. Dit was precies wat hij nodig had. Deze aspecten waren cruciaal op het gebied van ontwikkeling voor Jerry
Wanneer gevraagd of vroeger het leven beter was, zei Jerry dat het niet beter was maar simpeler dan nu Omdat de stress van mobieltjes en andere elektronische apparaten er niet of veel minder was.
Naast zijn schooltijd hadden bepaalde gebeurtenissen invloed op zijn leven Een van de voorbeelden is dat het Nederlands elftal het Europees kampioenschap won in 1988 Jerry vertelde ons dat hij dit heel actief heeft meegekregen. Een negatieve gebeurtenis is dat er oorlog was met Irak Zijn moeder maakte hem wakker, wat voor hem als persoon erg lastig was om te verwerken
De jeugdvrienden van Jerry zouden hem voor gek verklaren als ze hoorden dat hij al 24 jaar op een school werkt Hoewel Jerry het zelf niet even makkelijk had in zijn schooltijd, vindt hij door en door plezier in het werken op een middelbare school, specifiek het werken met leerlingen.
Zijn collega’s beschrijven hem dan ook als een erg betrokken man waar je altijd op kan rekenen
Deze betrokken man moet soms wel eens moeilijke beslissingen nemen, dat blijkt ook laatst weer.
Twee dagen geleden heeft de conrector namelijk nieuwe regels geïmplementeerd, waardoor apps zoals TikTok, Snapchat, Instagram niet meer toegankelijk zijn op de schoolwifi
Ook websites die gerelateerd zijn aan bijvoorbeeld: drugs, geweld, seksueel expliciete inhoud en discriminatie zijn niet meer mogelijk om te bekijken ‘Ik weet zelf ook dat je heel gemakkelijk het netwerk kan omzeilen of je eigen mobiele data gebruiken’ Jerry is zelf met de ideologie opgegroeid dat alles in jouw eigen handen ligt Met deze nieuw ingestelde regel geeft hij leerlingen dan ook zelf de verantwoordelijkheid.
Na 45 minuten kwam het dan, het einde Na drie kwartier wisten we genoeg van onze steunpilaar
Dagelijks zien we deze man rondlopen door de school, niet wetende wat deze man heeft gevormd. Ook al wist hij niks van het interview zelf, was hij superenergiek en super open om zich te delen met ons
Aan het einde begonnen de rollen om te draaien en begon hij ons vragen te stellen over oorlog en de gevaren van social media.
De boodschap hierachter was dat we de wereld zelf moeten ontdekken en dat het leven bestaat uit vallen en opstaan.
Door: Rick, Lax, souhil & Damian
‘ b on a
Titia Kok
Een tweede kans
Titia Kok-Heerink is 64 jaar en is ondanks haar leeftijd een bezige bij
Ze heeft momenteel wel vier beroepen: administratief medewerker, MDT-trainer, heeft een
Aloë Vera-lijn en begeleidt een vrouw met autisme. Titia is een aardige, gezellige, creatieve en muzikale vrouw Ze heeft dit soort interviews dus ook al vaker gedaan Verder houdt ze van de natuur en zingt ze in een koor Ze speelt al muziek vanaf jongs af aan en deelt deze passie met haar huidige man
Titia woonde vroeger samen met haar ouders en haar drie broers en zij waren een arbeidsgezin.
Haar moeder was een huisvrouw en zorgde voor het huis en de kinderen, haar vader was een arbeider en werkte vaak Toen ze ouder was, trouwde ze met haar eerste man en kreeg ze twee kinderen. Toen ze rond de veertig was, overleed haar beste vriendin plotseling
Dit was erg heftig, omdat niemand het aan zag komen Ook gingen even later zij en haar man uit elkaar
Na tien jaar alleen te zijn, werd ze door haar dochter overgehaald om te gaan daten.
Ze zingen samen in een koor en luisteren samen graag naar muziek. Ook kreeg ze er twee bonuszonen bij en nog vier kleinkinderen.
Ze hebben niet zo veel tijd voor elkaar, dat vindt ze wel jammer, maar ze heeft wel een goede band met hen ‘Liever te weinig tijd met elkaar, maar wel een goede band, dan te veel tijd en een slechte band.’ We vonden het een leuk gesprek en Titia ook!
Wij bedanken Titia voo
want we hebben veel v geleerd Zij zei dat ze va openheid heeft geleerd
De belangrijkste les die hebben geleerd, is: ‘Blij benen staan.’ Ze verteld hiermee bedoelde dat w moeten laten tegenhou achter onze mening m staan, ongeacht wat m daarvan denken. Nogm bedankt, Titia!
Zichzelf vergeet hij echter ook niet door te wandelen, hardlopen en zingen in een koor Dat zijn de kleine dingen waarmee hij zichzelf blij maakt. Hij kwam met een grote lach enthousiast aanlopen, want hij vindt het erg leuk om met jongeren te praten Hij wil jongeren aansporen om altijd hun hart te blijven volgen Of zoals hij het zegt: ‘Wat ik wil, zit in mijn DNA’
kreeg Dit is hem altijd goed bijgebleven en hij vond het ziekenhuis indrukwekkend, dus ging hij na zijn middelbare school naar de verpleegkundige opleiding. Hij wist het zeker: ‘Dit wil ik ook doen’
Met volle overtuiging probeerde hij duidelijk te maken dat we altijd moeten doen wat we diep in ons hart ook echt willen Dit geldt niet alleen voor wat je later wilt worden, maar voor alle keuzes die je maakt. ‘Je maakt in het leven veel keuzes, daardoor word je gevormd.’
'Ik neem mee dat je moet genieten van de tijd die je hebt met je naasten.’
‘Ik
vond het leuk omdat je mensen ontmoet die je nog niet kent.’
‘Het praten ging hartstikke makkelijk.’
Wil Dijkshoorn
‘Volg je hart.’
De 70-jarige humoristische Wil
Dijkshoorn is geboren in Rotterdam en heeft in zijn jongere jaren op het
Comenius College gezeten en lesgegeven Hij heeft sinds 1976 in het onderwijs gewerkt en gaf
Nederlands-, Engels- en geschiedenisles. In zijn vrije tijd ‘ouwehoert’ hij graag met mensen en werkt in zijn moestuintje of speelt hij met zijn modeltreintjes
Nu hij met pensioen is, geniet hij al helemaal van de kleine dingen in het leven samen met zijn familie.
Het is hem opgevallen dat ‘de kinderen van tegenwoordig geen kinderen meer kunnen zijn’
Hij bedoelt daarmee dat de jeugd te veel bezig is met wereldzaken in plaats van dat zij genieten van het leven.
Vroeger
Wils jeugd was ‘zorgeloos’ Er waren veel zieken en soms doden, maar hij werd ertegen beschermd. Thuis of bij opa en oma waren er haast geen zorgen en was het gezellig.
Zijn enige zorg was dat hij op tijd met zijn autootjes kon spelen
Op een dag was Wil aan de beurt, maar zijn geloof kwam niet helemaal overheen met de geloofsovertuiging van de school Tijdens dat gebed klapte Wil dicht en vanaf dat moment durft hij niet meer zijn geloof openbaar uit te spreken.
Nu
Wil is van mening dat kinderen van tegenwoordig niet echt kinderen meer kunnen zijn Hij vindt dat de druk te groot is geworden op kinderen, omdat ze op een nog jongere leeftijd al bewuster worden van wat er rondgaat in de wereld.
Wil vertelde over zijn 9-jarige kleinzoon, die na een schooldag aan zijn opa vertelde over president Poetin en wat hij allemaal heeft verricht. ‘Ik moest in discussie gaan over hoe slecht Poetin is met mijn kleinzoon van 9 jaar.’
Wil gaf dit als voorbeeld aan ons, hoe hij zelf ook dit probleem heeft meegemaakt. In plaats daarvan vindt Wil dat kinderen moeten buitenspelen, leren knikkeren of leren knutselen Zelf gaf hij aan dat hij pas bewuster werd van de zaken in de wereld op zijn negende ‘Toen de moord op John F Kennedy had plaatsgevonden, werd ik pas bewuster dat er meer in het leven aan de hand is dan met treintjes spelen, knikkeren en buitenspelen’
Het verschil met Wil en zijn kleinzoon is dat Wil pas op zijn negende een idee kreeg over dat er meer gaande is in de wereld, terwijl zijn kleinzoon al bewust is van deze zaken op zijn negende.
Aan het eind van het gesprek was er nog veel om over te praten, maar de tijd raakte op en we hadden al genoeg besproken. De les die Wil ons mee heeft gegeven, is: ‘Geniet van de leuke dingen in het leven’ en: ‘Volg je hart’
Door: Lina, Vincent, Dia & Rosalie
Lenie Lelie
‘Blijf jezelf, hou van jezelf, blijf bij jezelf.’
De 84-jarige Lenie Lelie, geboren in Amsterdam, straalt positieve energie uit en ze ziet eruit als iemand die ervaring heeft Haar hobby’s zijn het lezen van thrillers, ze maakt haar eigen sieraden met spullen uit de kringloop en spullen van familie, ze speelt geheugenspelletjes, ze speelt theater, en wandelt vaak met een groepje in Ommoord Ze heeft 3 kinderen, waarvan de jongste helaas op 32-jarige leeftijd is overleden. Elk jaar op haar verjaardag gaan ze met de familie uit eten Ze heeft nog 3 kleinkinderen en 1 pasgeboren achterkleinkind Ze is een supergezellige vrouw met wie je gezellig kunt praten en lachen.
Ze vertrok op 6-jarige leeftijd per boot naar Indonesië, omdat haar vader scheepsarts was en meeging met de militaire dienst Hier heeft ze meerdere ziektes gehad, namelijk TBC, malaria en apenpokken. Toen ze terugkwam naar Nederland, waren de meeste gezinnen, waaronder die van haar, arm
Ze kregen genoeg bijstand voor 2 boterhammen met beleg en de rest met boter: ‘Mijn moeder noemde dat altijd boterhammen met tevredenheid’ Ze woonden in Apeldoorn tijdens de watersnoodramp. Een hotel in de buurt had te veel kleding van een inzamelingsactie over en zij mochten wat extra kleding meenemen Toen ze trouwde, werd ze ontslagen van haar werk, wat in die tijd gebruikelijk was.
Later werkte ze bij een handelsfirma waar zij de inkopen deed samen met een collega
Later die dag kreeg ze een telefoontje van de onderdirecteur, die zei dat ze niet naar haar werk moest komen omdat de onderdirecteur het er niet mee eens was hoe ze werd behandeld. Later heeft de directeur haar salaris gelijkgetrokken met haar mannelijke collega die altijd ziek was Ook op het werk was ze een erg actief persoon, want ze was deel van de ondernemingsraad, sociale commissie en ze was vertrouwenspersoon. De andere dingen die ze leuk vond aan haar werk waren: contacten en dat ze banden opbouwde met de mensen aan de telefoon
De opleidingen die ze heeft gedaan zijn: huishoudschool, moedermavo en havo Ze heeft Duits geleerd op het Goethe-instituut en ze heeft veel verschillende cursussen gedaan
Op dit moment doet ze veel wandelen, zo ongeveer 5 tot 12 kilometer per dag Ze mag van haar kinderen niet meer alleen in het bos wandelen, voor het geval dat ze misschien valt. Ze maakt haar eigen sieraden, ruimt elke dag haar huis op, kookt voor zichzelf: ‘Dan hoef ik ook nooit iets te eten wat ik niet lekker vind’
Ze leest graag thrillers; ze vindt de vrouwelijke schrijvers het leukst
Ze speelt toneel; zij noemt zichzelf de ‘vliegende keep’ omdat zij makkelijk teksten onthoudt doordat ze geheugenspelletjes speelt en ze valt in als iemand ziek is
Haar teksten oefent ze tijdens het wandelen. Nu gaan ze beginnen aan een toneelstuk over de slavernij.
Ze vond de belangrijkste dingen: ‘nee is nee’, ‘iedereen heeft zijn eigen persoonlijkheid’ en ‘blijf jezelf, hou van jezelf en blijf bij jezelf’ We vonden dit een erg leuk en gezellig gesprek en we hadden het idee dat Lenie dit ook vond.
Door: Anouk, TOM Leonardo & Quinten
‘Iedereen heeft zijn eigen persoonlijkheid, blijf jezelf, hou van jezelf en blijf bij jezelf.’
Lenie Lelie
Dirk-jan Alblas
Wandelen, Wijsheid en Wereldbeeld
Dirk-Jan Alblas kwam binnen met een glimlach die meteen opvalt
Op 47-jarige leeftijd straalt hij een rustige energie uit eentje die perfect past bij zijn liefde voor wandelen en natuurfotografie.
Dit doet hij het liefst met wat muziek in zijn oren. Hij woont in Rotterdam Kralingen, een paar straten af van waar hij is opgegroeid Hoewel hij ooit psychologie studeerde, bleek die kennis nooit noodzakelijk voor zijn carrièrepad. In plaats daarvan vond
Dirk Jan zijn baan in het onderwijs. Al meer dan twintig jaar is hij docent, eerst als wiskundeleraar op het Comenius College, en tegenwoordig als SWT-docent.
Meneer Alblas groeide op in een rustige buurt in Kralingen Hier is hij wel opgegroeid in een bubbel waarin weinig informatie over de situaties in andere landen kwam In zijn jeugd had hij gelukkig weinig last van de slechte gebeurtenissen rondom hem, zoals bijvoorbeeld de moord op politicus Pim Fortuyn
Dit komt door zijn christelijke opvoeding en mentaliteit met meer focus op exacte vakken
Meneer Alblas is opgevoed in een multiculturele buurt, maar wel een wijk met meer Nederlandse cultuur. Dit zorgde ervoor dat er soms in zijn familie wat verwarring was over tradities uit andere culturen
Ondanks dat meneer Alblas en zijn familie soms weinig wisten over tradities van bepaalde culturen, had hij toch een goede connectie met andere culturen Hij vindt dat dit komt door zijn opvoeding, waar een focus lag op vriendelijkheid
Deze opvoeding heeft ook veel invloed gehad op zijn wereldbeeld. Zijn christelijk geloof is hem altijd bijgebleven, maar ook
Hij is christelijk opgevoed en gelooft nog steeds, alleen minder streng
Hij houdt van veel verschillende soorten muziek en speelt zelf ook een instrument: het spinet
Dit is een soort kleine vleugelpiano.
Voor het gevoel zijn er weinig verschillen in zijn leven vergeleken met vroeger Hij heeft zo dezelfde hobby's Misschien had hij psycholoog willen worden, maar hij vindt het vak docent ook heel leuk omdat hij met jongeren werkt.
‘Het leven kan soms lastig zijn, maar discipline helpt je erdoorheen’ Dit is een van de dingen die hij erg belangrijk vindt in het leven. Hij geeft aan dat als je iedere dag iets doet wat je niet leuk vindt, je dit op langere termijn helpt, je makkelijker je doelen kan halen en minder snel afgeleid wordt
Het gesprek werd met een mooie vraag afgesloten: ‘Als u een advies zou kunnen geven aan uw jongere zelf, wat zou dat dan zijn?’
Zijn antwoord hierop was dat discipline je overal doorheen kan helpen. Ook al gaat het even niet goed op werk of met school, discipline kan je erdoorheen helpen Dirk-Jan vond het een leuk gesprek met goede en diepe vragen
Zoals we eerder al zeiden, hebben we geleerd dat je altijd discipline moet houden. Ook hebben we veel geleerd over Dirk-Jan Alblas zelf.
Door: Pim, Jonathan, Samuel & Thomas
Wil Jacobs
‘Blijf positief.’
Hoewel ze zenuwachtig voor haar eerste interview was, veranderde dit al snel Wil Jacobs is 80 jaar, en heeft haar leven gewijd aan haar makelaardij Ze was geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog in Deventer. Haar ouders voedden haar vrijwel modern op, waardoor ze nog steeds een open wereldbeeld heeft ‘Ik wilde mijn vleugels openslaan’, dientengevolge verhuisde ze naar de Randstad Tijdens haar vele reizen bezocht ze met haar man allerlei gebouwen, omdat ze beiden in de huizenwereld zaten In haar leven maakte ze ook zwaardere periodes mee, maar deze overkwam ze door naar de positieve aspecten te zoeken.
Wil Jacobs probeert altijd het positieve te zoeken in het leven
Dit deed ze zowel in de vroegere jaren van haar leven, ondanks de staat van de wereld op dat moment. Koninginnedag vond ze vooral houvast.
Zij vond dit een positief moment omdat er feest en vreugde was op die dag in de donkere tijden van na de Tweede Wereldoorlog Tot op de dag van vandaag ziet ze altijd het positieve in het leven. Hoewel haar man een ziekte heeft, wat haar zorgen geeft, ziet ze toch de vreugde in de kleine dingen
Zo geniet ze enorm van dingen als golfen, afspreken met haar vriendinnen, en lekkere gerechten eten.
Haar ouders hadden een modernere blik op het leven dan gebruikelijk was in die tijd Dit reflecteerde op haar opvoeding
Zo sprak ze haar ouders aan met ‘je’, in plaats van ‘u’, omdat haar ouders vonden dat ‘u’ was voor mensen die verder van je zijn, en ‘je’ voor je naasten Ook vond haar moeder het belangrijk dat ze meekreeg hoe ze een huis kon onderhouden, daarom werd ze gestuurd naar een katholiek klooster.
Dit was raar voor die tijd, omdat ze protestants was Tegenwoordig heeft ze die waarden nog steeds, en ze heeft een ‘open-minded’ gedachtegang
Omdat ze geboren werd in de Tweede Wereldoorlog, groeide ze op in schaarse tijden Hierdoor moesten mensen zuinig zijn met wat ze hadden, inclusief eten
Ook werd ze gestuurd naar een boerderij om verse melk te halen. Deze warmde ze op en deed er suiker bij om aan te komen. Ze is van mening dat de jeugd van vroeger veel minder vrij was, en dat kwam dus ook door die zware periode. De jeugd van tegenwoordig daarentegen heeft veel meer vrijheid. Dit heeft volgens haar zijn goede en slechte kanten
Zo heeft de jeugd nu te veel keuzes, wat zorgt voor een overweldigend gevoel Maar ze vindt wel dat dit voor meer vrolijkheid en blijdschap zorgt in de maatschappij Het gesprek werd op een gepaste manier afgesloten, er werd nog wat laatste informatie uitgewisseld en mevrouw Jacobs stelde ons ook nog een paar vragen Dit zorgde voor een gevoel van gemeenschappelijk respect Ze heeft ons een mooie les meegegeven: ‘Wees blij met hetgeen dat je hebt’.
Door: Daniel, Nick, Aryan & Ayden
Reacties Van Leerlingen
‘Het was leuk om te doen, vooral omdat ik genoot van de verhalen.’
‘Ik vond het superleuk en interessant om te doen.’
‘Het was erg interessant.’
‘Ik neem mee uit het gesprek dat je Blij moet zijn met datgene dat je hebt.’
'Ik vond het heel leuk, omdat we veel geleerd hebben over de geschiedenis van Rotterdam.'
‘Het was wel leuk om doen, het is een nieuwe ervaring.’
‘Ik vond het leuk, en heb er veel van geleerd.’
‘De tijd vloog best snel voorbij en we konden het wel echt met elkaar vinden.’
‘Het was interessant om ook dingen te horen die wij zelf totaal niet zouden meemaken in onze tijd.’
‘Ik neem mee uit het gesprek dat het leven soms lastig kan zijn, maar discipline helpt je vooruit te komen.’
Francien de Vries
Francien de Vries (72 jaar), een vrouw vol passie
Francien, 72 jaar, geboren en getogen in Rotterdam Schiebroek
Ze kent Rotterdam van binnen en van buiten Geboren na de Tweede Wereldoorlog herinnert ze zich nog veel van de wederopbouw van Rotterdam. Francien houdt niet van stilzitten; in haar vrije tijd speelt ze toneel en zingt ze in het kerkkoor
Van kleins af aan was Francien erg zelfstandig Als oudste had zij de verantwoordelijkheid om voor haar twee zusjes te zorgen. Met een tandartspraktijk aan huis had haar vader ook vaak bezoekers laat in de avond Haar ouders hadden trauma’s van de oorlog, maar met het gezin praatten ze daar niet over Van de tijd die haar vader in Indonesië was geweest, vertelde hij alleen de leuke dingen. Ze groeide op met weinig en moest altijd haar bord leeg eten In de oorlog was er immers niks te eten, dus ze moest eten wat er was ‘We waren tevreden met wat we hadden en moesten dankbaar zijn. Je had geen honger, je had trek. Honger was iets van de oorlog’ In haar schooltijd was ze een harde werker
Ze zat op de eerste mammoetschool, in Rotterdam Kralingen Ze volgde daar 13 verschillende vakken, onder andere alle bètavakken Docenten kregen iedere dag een A4-tje met aanwijzingen, want er waren nog geen boeken, examens en richtlijnen voor Later in haar schooljaren, in 1968, werd de Mammoetwet officieel ingevoerd
In de jaren 60 was er een ontwikkeling in de positie van vrouwen. Er waren demonstraties voor het recht op abortus en gelijke rechten Na de bombardementen op Rotterdam was er een gigantisch huizentekort Het was voor mensen met een huis verplicht om een ander gezin in huis te nemen. Bij Francien thuis hoefde dat niet omdat ze een praktijk aan huis hadden Veel artikelen waren niet verkrijgbaar Haar moeder ging ze ‘op de bon’ halen Er waren nauwelijks auto’s of telefoons. Vanwege de praktijk hadden zij wel een telefoon, maar daar mocht Francien niet aanzitten Dat was alleen voor zakelijk gebruik
Francien wilde na haar middelbare school graag naar de theaterschool
Haar moeder vond dit geen goed idee, omdat dat not done was als meisje van goede huize Toerisme en journalistiek, haar plan B, zaten vol. Van haar moeder moest ze naar de kweekschool. Ze heeft het daar vreselijk gehad, ze was er totaal niet op haar plek omdat ze niet van de kerk was Ze was de lucht in haar neus niet waard, werd haar verteld
Uiteindelijk heeft ze er gebruik van gemaakt door het onderwijs in te gaan, zodat ze, toen haar man ziek werd, voor hem en het gezin kon zorgen Ze is tien jaar op een particuliere, niet-kerkelijke school gaan werken. Ze heeft daar het vak Engels geïntroduceerd en heeft een geweldige tijd gehad.
Ze heeft veel van de wereld gezien Zo ging ze met haar man naar Java, de plek waar haar vader vroeger dienstplicht moest uitvoeren Tegenwoordig geniet ze van haar dochters en twee kleinzonen. Er is ongelooflijk veel veranderd in korte tijd De eerste computer was huizengroot
‘De eerste camera had grote banden, met tape die honderden guldens per meter kostte Je had vroeger veel meer direct contact met mensen Als er iemand overleed gingen overal de gordijnen dicht en was het stil.
Bij een geboorte ging de mensen langs de huizen om het te vertellen ‘Je leefde veel meer samen, je begreep elkaar beter Na de oorlog moest alles opnieuw leven in geblazen worden. Je hielp elkaar. Behalve als je fout was in de oorlog, dan werd je met de nek aangekeken tot aan je dood’ De basis- en middelbare schooltijd heeft veel invloed gehad op haar volwassen leven. Het heeft bepaald wie ze is.
De regels uit die tijd heeft ze meegenomen in de opvoeding van haar kinderen ‘Het was een belangrijke en ingrijpende tijd
We moeten oppassen dat we niet een herhaling van de jaren 30/40 krijgen, toen alles kapot gemaakt werd.’
Door: Shaida, jaya & Elif
‘Na de oorlog moest alles opnieuw leven in geblazen worden. Je hielp elkaar. Je begreep elkaar beter.’
Francien de Vries
KEes van der Gaag
Altijd een plan B
De 64-jarige Kees van der Gaag is zijn carrière geëindigd op dezelfde plek waar het ooit begon, namelijk op het Comenius College Lijstersingel in Capelle aan den IJssel. Nu hij met pensioen is, brengt hij zijn tijd door met wandelen, klaverjassen, zingen in een mannenkoor en oppassen op zijn kleinkinderen Toen hij binnenkwam in zijn nette bloes, kwam hij op ons over als een serieuze man. Echter, merkten wij tijdens het gesprek dat hij ook een hele gezellige is. Zijn leven is soms wat chaotisch geweest, daarom vindt hij het van belang om goed voorbereid te zijn: ‘Heb altijd een plan B!’
Hij is vanuit huis streng christelijk opgevoed Dit heeft zeker in zijn jeugd veel impact gehad op zijn leven Voetbal was een grote hobby van hem vroeger Hij werd zelfs gescout door een grote club, maar door zijn strenge opvoeding mocht hij niet op zondag spelen en is hij dus niet verder gegroeid in zijn voetbalcarrière
Kees zat op het Comenius College, maar hij heeft zijn schoolcarrière niet afgemaakt Hij was een ‘stout kind’ in de lessen, waardoor hij is weggestuurd van school Zijn ouders hadden hem geleerd om altijd een plan B te hebben, dus dat had hij ook. Dezelfde dag solliciteerde hij nog bij een timmerbedrijf en hij kon de volgende dag beginnen Na twee jaar moest hij in militaire dienst, en daar viel het kwartje: studeren helpt echt. Toen hij daarvan terugkwam, ging hij bij een beveiligingsbedrijf werken
Toen hij wegging bij het beveiligingsbedrijf, omdat hij niet 22 uur per dag wilde werken en nog niet wist wat hij anders wilde gaan doen, besloot hij tijdelijk in een kluizenfabriek te gaan werken
Tijdens deze tijd heeft hij zich afgevraagd wat hij wilde gaan doen met zijn leven verder. Op dat moment besloot hij dat hij met jongeren wilde gaan werken
Hij heeft toen eerst bij een technische school gewerkt en is later bij het Comenius College komen werken Hier heeft hij veel mensen hun kwaliteiten helpen vinden. Uiteindelijk heeft hij hier gewerkt tot hij op 62-jarige leeftijd met pensioen is gegaan. Nu brengt hij zijn tijd door met zijn hobby’s en met zijn vrouw
Hij wilde ons graag meegeven da we school serieus moeten nemen en zo lang mogelijk moeten studeren.
Dit zorgt er namelijk voor dat je sneller een hogere functie krijgt b een baan. Hier heeft hij zelf veel la van gehad en hij moest ontzetten hard werken om te staan waar hij nu is Dus de les die hij ons heeft meegegeven is dat je altijd een pl B moet hebben
Door: Anieke, Linde, Jenthe, Saffira, Naomi & Janne
‘Het was erg interessant om naar deze meneer te mogen luisteren.’
‘Wat ik mee neem uit het gesprek is Dat het belangrijk is om geduld te hebben.’
‘Het was erg leuk, interessant en leerzaam.’
Van de docenten Reactie
In een wereld die steeds sneller lijkt te draaien, zijn verhalen de ankers die ons verbinden met het verleden, het heden en de toekomst Verhalen hebben de kracht om te inspireren, te onderwijzen en te verbinden. Ze laten ons lachen, huilen en nadenken.
In de activiteitenweek hebben de leerlingen van 4 vwo de kans gehad om een week lang aan de gang te gaan met verhalen van mensen uit een andere generatie. Door dit programma hebben onze leerlingen ontdekt dat iedereen een verhaal te vertellen heeft, en dat elk verhaal de moeite waard is om gehoord te worden.
Onze vierdeklassers interviewden senioren over hun levensverhalen, en onder begeleiding van professionele schrijvers hebben ze deze verhalen omgezet in pakkende teksten Maar het programma ging verder dan alleen woorden op papier. Samen met getalenteerde fotografen en een filmteam hebben de leerlingen ook foto's en korte video’s gemaakt,
waardoor de verhalen echt tot leven kwamen Deze ervaring was voor iedereen waardevol Het bood de senioren een kans om hun herinneringen te delen en zich gehoord te voelen. Voor de leerlingen was het een les in empathie en de kunst van het vertellen Ze leerden niet alleen over het leven van anderen, maar ook over zichzelf en de wereld om hen heen
De activiteitenweek gaf de leerlingen ook de kans om op een andere manier bezig te gaan In plaats van een les van 80 minuten met huiswerk en nabespreking, werd nu alles in een fijn tempo in de week zelf gedaan. Elke dag stond er wat anders op het programma: interviewen, schrijven, fotograferen of filmen Op die manier zat er ook een duidelijke lijn in Het magazine en de eindfilm bieden een mooie afsluiting van deze waardevolle week. Door de verhalen zijn twee generaties met elkaar in contact gekomen en hebben ze van elkaar kunnen leren
Tijdskader
is een publicatie van MDT Cultuur & Kunst. Deze uitgave presenteert de gesprekken die leerlingen van het Comenius College hebben gevoerd met vertellers, als onderdeel van hun Maatschappelijke Diensttijd (MDT) programma
Ontwerp, red HUMINT Solu
Met d
Alle vertellers voor het delen v voor de leuke Meer
